KHÁI QUÁT SINH KẾ HỘ NÔNG DÂN Ở TỈNH THÁI NGUYÊN
Người trình bày: Th.S. Nguyễn Thị Huyền
Đơn vị: Bộ môn Khoa học xã hội, khoa Khoa học Cơ bản, ĐH Nông Lâm
I. Mở đầu.
Sinh kế được định nghĩa là khả năng, nguồn lực (vật chất và phi vật chất) và các hoạt động cần thiết làm phương tiện sống của con người. Đây là vấn đề hết sức quan trọng đối với mỗi cá nhân và hộ gia đình nói chung và hộ nông dân nói riêng.
Thái Nguyên là tỉnh miền núi Trung du có tỷ lệ hộ nghèo khá cao so với tỉ lệ chung của miền Bắc (3,1% vào cuối năm 2020). Mức độ chênh lệch về giảm nghèo giữa khu vực thành thị và nông thôn còn khá lớn. Do đó, việc nghiên cứu khái quát sinh kế hộ nông dân ở tỉnh Thái Nguyên là căn cứ quan trọng trong việc hoạch định chính sách hỗ trợ sinh kế cho hộ nông dân.
II. Nội dung.
1. Đặc điểm nguồn lực của hộ nông dân ở tỉnh Thái Nguyên.
* Nguồn nhân lực
Trong khi hộ nông thôn có xu hướng tăng lên từ 223.755 hộ (2011) lên 248.998 hộ (2020), số lượng hộ nông dân có xu hướng giảm xuống với mức 50.761 hộ trong giai đoạn 2011-2020.
Mặc dù, số lượng hộ nông dân chiếm tỷ trọng lớn ở khu vực nông thôn, tuy nhiên số lao động chưa qua đào tạo còn cao.
* Nguồn lực đất đai.
Đất đai là nguồn lực và tư liệu sản xuất quan trọng của hộ nông dân ở tỉnh Thái Nguyên
* Nguồn lực vật chất.
- Nhà ở: Trong thời gian qua, việc thực hiện các chính sách hỗ trợ sinh kế đã cho thấy sự thay đổi đáng kể đến chất lượng cuộc sống của hộ nông dân ở tỉnh Thái Nguyên
- Thiết bị kết nối thông tin.
Ti vi, điện thoại và máy tính là ba thiết bị giúp hộ nông dân tiếp cận được những thông tin cần thiết.
2. Hoạt động sinh kế chủ yếu của hộ nông dân ở tỉnh Thái Nguyên.
Hoạt động sinh kế nông nghiệp bao gồm trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và lâm nghiệp.
Hoạt động sinh kế trồng trọt:
Với lợi thế về đất đai, hộ nông dân ở tỉnh Thái Nguyên chủ yếu trồng cây lúa, cây chè.Từ sự hỗ trợ của chính quyền Nhà nước và chính quyền cấp tỉnh Thái Nguyên, hộ nông dân đã chuyển dịch sang trồng những cây trồng tạo được kết quả sinh kế tốt hơn.
Hoạt động sinh kế chăn nuôi:
Hoạt động sinh kế chăn nuôi ở tỉnh Thái Nguyên bao gồm những loài vật nuôi chủ yếu: trâu, bò, lợn, gia cầm (gà, vịt, ngan và ngỗng), dê, cừu và ong.
Hoạt động sinh kế nuôi trồng thủy sản:
Số hộ nuôi trồng thủy sản ở khu vực nông thôn tỉnh Thái Nguyên chiếm tỷ trọng thấp và chủ yếu nuôi trồng với quy mô nhỏ.
Hoạt động sinh kế lâm nghiệp:
Số hộ có hoạt động sinh kế lâm nghiệp chiếm tỷ trọng thấp (xấp xỉ 0,7%) và sở hữu từ 5ha trở lên là chủ yếu chiếm khoảng 23%.
Hoạt động sinh kế phi nông nghiệp:
Hoạt động sinh kế phi nông nghiệp của hộ nông dân tỉnh Thái Nguyên đa dạng và phong phú là nguồn thu nhập lớn của hộ
3. Kết quả sinh kế của hộ nông dân ở tỉnh Thái Nguyên.
Trong giai đoạn 2012-2020, thu nhập bình quân một nhân khẩu ở khu vực nông thôn và thành thị đều có xu hướng tăng, tuy nhiên sự chênh lệch về thu nhập giữa bình quân một nhân khẩu ở khu vực thành thị và khu vực nông thôn càng ngày càng tăng.
III. Kết luận.
Trong giai đoạn hiện nay, sinh kế hộ nông dân ở tỉnh Thái Nguyên đã có những chuyển biến theo hướng tích cực.
